Valpolicella jest częścią większego regionu – Veneto. Jest to jedno z najbardziej uznanych miejsc gdzie tworzy się wina we Włoszech. Usytuowany w okolicach Verony – w północno – wschodnich Włoszech. Wina pochodzące stąd to synonimy jakości, oraz są to wyłącznie wina czerwone. Valpolicella to zlepek łaciny i greki oznaczający „dolina z wieloma piwnicami” – a więc wszystko jasne – wina tworzone są tu już od bardzo dawna, bo to właśnie za ich sprawą powstała nazwa tego regionu.
Podział Valpolicelli
Valpolicella dzieli się z kolei na 3 mniejsze subregiony – Orientale, który jest największy zlokalizowany na wschodniej części Valpolicelli. Kolejnym subregionem jest Valpantena, która usytuowana jest po środku regionu oraz Classica, który jest historycznym, pierwszym subregionem Valpolicelli.
Dozwolone szczepy
Dozwolonych szczepów jest 6: Corvina, Corvinone, Rondinella, Molinara, Dindarella, oraz Oseleta. Najbardziej jednak znane i powszechnie używane są:
Corvina – jest to najbardziej tradycyjna odmiana czerwonych winogron występująca w Valpolicelli. Obecość w winie musi stanowić pomiędzy 45%, a 95%. Ma grubą skórkę, która chroni ją przed chorobami grzybowymi. Jest to również dobra odmiana aby przeznaczyć ją na suszenie – przydatne w procesie produkcji Amarone i Recioto, a także pośrednio również Ripasso. Wina z tego szczepu są jaskrawoczerwone z aromatami wiśni, truskawek oraz czarnego pieprzu.
Corvinone – odmiana, charakterystyką zbliżona do Corviny, co więcej wyodrębiono ten szczep dopiero w roku 1993 jako inny od Corviny. Obecność w winie może wynosić do 50%, choć głównie używany jest do produkcji słodkiego Recioto.
Rondinella – charakteryzuje się aromatami ciemnych owoców oraz kwiatowością. W blendzie obceność jej to od 5% do 30%.
Molinara – ta odmiana z kolei jest używana w blendach aby dodać kwasowości. Odmiana ta nie jest znana ze swojej aromatyczności ponieważ jest podatna na utlenianie.
5 różnych styli
Niesamowity i wyróżniający Valpolicelle spośród innych regionów jest niewątpliwie sposób produkcji ich czerwonych win. Wyróżniamy aż 5 różnych styli, które występują pod następującymi nazwami Valpolicella DOC, Valpolicella Superiore, Ripasso della Valpolicella, Amarone della Valpolicella oraz Recioto della Valpolicella.
Valpolicella DOC lub DOCG – w zależności z jakiej części regionu pochodzą winogrona to tzw. normalna, podstawowa Valpolicella. Wina te są wyposażone w dość wysoką kwasowość, są mocno owocowe o aromatach wiśni, truskawki, a także zaakcentowane aromatycznymi przyprawami – z czego pieprz należałoby wyróżnić. Tanin jest tu niewiele, a intensywność smaków jest raczej subtelna, jest to niewątpliwie lekkie czerwone wino. Podstawową Valpolicelle dobrze jest podać lekko schłodzoną, stanowi również znakomity pairing z pizzą margaritą, spaghetti bolognese, pieczonym kurczakiem czy z klopsami wieprzowymi w sosie pomidorowym.
Valpolicella Superiore – to wino powinno być starzone przynajmniej 12 miesięcy w dębie zanim zostanie wypuszczone na rynek. Powinno również posiadać przynajmniej 12,5% objętości alkoholu. Oznacza to że po Superiore należałoby się spodziewać nieco więcej treści i ciała, choć wino będzie miało podobny charakter do poprzednika, to pręży większe muskuły. Dodatkowo do owocowego charakteru dojdzie nieco dębowych akcentów, wzbogacając kompleksowość wina. Dzięki temu możemy skonfrontować go z pizzą pepperoni, pizzą wiejską lub farmerską, bardziej mięsnymi pastami. Dobra Valpolicella Superiore powinna również świetnie sprostać wołowym burgerom czy stekom.
Ripasso della Valpolicella – wino, które jeszcze bardziej koncentruje smaki i aromaty, tworzone jest metodą, które bezapelacyjnie wyróżnia się w świecie win. Ripasso otrzymywane jest drogą powtórnej fermentacji. Tak więc wyobraźmy sobie podstawową, gotową Valpolicelle, którą opisywałem powyżej. Do gotowego wina dodajemy wytłoczyny podsuszonych gron, z których produkuje się Amarone oraz Recioto (które to opiszę w dalszej kolejności). Wytłoczyny te posiadają w sobie jeszcze cukier, oraz drożdże, które wznawiają fermentację w podstawowej Valpolicelli. W winie wznawia się fermentacja, wzbogacając je w dodatkowe aromaty, ciało, taniny oraz alkohol. Ripasso charakteryzuje się aromatami ciemnych i czerwonych owoców, przypraw oraz czekolady. Ma ciemno – czerwony kolor oraz minimum 13% zawartości alkoholu. Jako pairing do tego wina polecamy grillowanego steka, grzybowe risotto, kaczkę, czy dziczyznę.
Amarone della Valpolicella – niezaprzeczalnie jedno z największych win Italii. Jeśli wyżej opisane Ripasso jest skoncentrowanym winem, to Amarone jest prawdziwą esencją. Powstaje z podsuszanych winogron, metoda znana jest jako appassimento i stosuje się ją już od ponad 2000 lat. Podczas tego procesu winogrona po zbiorach rozkładane są na specjalnych matach lub w drewnianych skrzyniach tak, aby woda z owocu wyparowała koncentrując w sobie aromaty i cukier. Następnie podsuszony owoc służy jako surowiec w produkcji opisywanego wina. Amarone zanim wypuszczone zostanie na rynek, musi spędzić co najmniej 2 lata w dębowych beczkach. W związku z tym że jest to wino zrobione z podsuszanych winogron, nie pachnie świeżymi owocami, a raczej rodzynkowo. Wyczuć można powidła śliwkowe, wiśniową konfiturę, do tego nieco nut kawowych, kakaowych, balsamicznych oraz korzennych. W smaku wino ma bardzo dużo ciała, jest bardzo intensywne oraz ma dużą zwartość alkoholu – 16% nie powinno dziwić. Dzięki zastosowanej technice podsuszania gron, często będą to wina z wyraźnie wyczuwalnym cukrem resztkowym – na poziomie styku miedzy winem wytrawnym, a półwytrawnym.
Recioto della Valpolicella – czerwone wino słodkie. Protoplasta Amarone. Jest to wino, które powstaje w ten sam sposób, aczkolwiek fermentacja kończy się dużo szybciej – zanim większość cukrów zostaje przerobiona na alkohol. W wyniku tego procesu otrzymujemy skoncentrowane słodkie wino, o niższej zawartości alkoholu. Wino to charakteryzuje się podobnymi aromatami jak Amarone. Świetnie komponuje się z deserami – ciastami, a także z ciemną czekoladą.